Hallucinaties
‘ Mijn partner ziet niet de dingen die ik wel zie en denkt soms dat ik gek ben, maar ik zie het echt’
Wat zijn hallucinaties?
De prikkels uit je omgeving komen via je ogen binnen. Aan de achterkant van je hersenen verwerk je deze signalen tot beelden en krijgen ze een betekenis. De hersenen proberen te snappen wat je ziet. Meestal gaat dit goed, maar helaas is dit niet altijd het geval en kan er onderweg iets mis gaan. Je hersenen nemen dan eigenlijk een loopje met je en je ziet dingen die er in werkelijkheid niet zijn. Dat gebied achter in je hersenen blijkt al actief te zijn als je dingen denkt te zien. Ook als ze er in werkelijkheid niet zijn. Je hersenen nemen je dan dus echt in de maling. We noemen iets wat jij waarneemt, maar wat niet in de buitenwereld aanwezig is, een hallucinatie. Hallucinatie betekent dat je iets ziet, hoort, proeft, voelt of ruikt wat in de buitenwereld eigenlijk niet aanwezig is. Als het om dingen gaat die je ziet noemen we het visuele hallucinaties. Als je dingen hoort die er niet zijn noemen we dat akoestische hallucinaties. Hallucinaties komen veel voor bij mensen met de ziekte van Parkinson. Ze kunnen veroorzaakt worden door de ziekte van Parkinson zelf of door het gebruik van medicatie tegen de verschijnselen van de ziekte van Parkinson (zie Medicijnen: Bijwerkingen).
Voorbeeld
“Ik heb wel eens dat ik een kat op mijn nachtkastje zie, terwijl ik weet dat die er eigenlijk niet is. Dan denk ik: even opnieuw beginnen. Dan doe ik gewoon even mijn ogen dicht en daarna weer open. Dan is het weer gewoon. En ik kan daar een punt van maken, maar voor mij is het prima. Ik probeer er iets moois van te maken en er niet alleen maar negatief naar te kijken.”
Wat zijn de gevolgen?
Soms beseffen mensen goed dat wat zij waarnemen niet echt is. Maar het komt ook voor dat mensen overtuigd zijn dat ze iets werkelijk zien of horen, ook al zien of horen anderen dat niet. Dit is vaak moeilijk om mee om te gaan, voor zowel de patiënt als de partner of mantelzorger. Het kan leiden tot onbegrip, frustratie of meningsverschillen. Deze hallucinaties kunnen zeer beangstigend zijn.
Hoe is dat bij u?
Ziet of hoort u ook wel eens dingen die er niet zijn? U kunt hier uw gedachten noteren, zodat u daar met anderen over kunt praten, of het later nog eens na kunt lezen.
Wat kan helpen?
Het belangrijkste is: angst is de grote boosdoener. Het maakt veel uit hoe u denkt over wat u ziet. Want als u denkt dat er iets naars of engs aan de hand is, word u er waarschijnlijk angstig van. Wat niet helpt, is wegkijken of uw kussen over uw hoofd trekken. Doe het licht aan of loop er naartoe. Kijk nog eens goed. Klopt het wel wat u ziet en wat u denkt over wat u ziet? U zult merken dat u minder tot geen angst krijgt als het u lukt om de ervaring te zien als iets wat de meeste mensen nou eenmaal niet of minder vaak hebben, maar die verder volstrekt onschadelijk is. Ga ook op onderzoek uit. Wanneer, of op wat voor plaats, komt dit het meest voor? Als u moe of gespannen bent, heeft u er mogelijk meer last van dan wanneer u goed uitgerust bent of leuke dingen doet.
Wat kan helpen bij visuele hallucinaties, is om het licht letterlijk feller aan te zetten. En om een goede bril te kopen, mocht je gezichtsvermogen achteruit zijn gaan (en dat met een bril op valt te lossen …). Het zijn manieren om ervoor te zorgen dat je hersenen
minder vaak ‘dubbelzinnige’ of niet eenduidige ingangssignalen (beelden) krijgen, waar ze dan vervolgens hun geheel eigen gang mee kunnen gaan (met dank aan deze blog van een patiënt-onderzoeker van de Parkinson Vereniging).
Bespreek je klachten ook met je (Parkinson) behandelaar. Wellicht kan er iets aan je medicatie aangepast worden, of heeft hij/zij andere behandelmogelijkheden of tips.
Deze e-health is niet bedoeld als vervanging voor professionele hulp. Houdt contact met uw behandelaren/ coaches/ begeleiders en bespreek daar altijd wat u als lastig ervaart.
Wat kan een naaste betekenen?
Ook voor naasten (partner/familie) kan het optreden van hallucinaties een ingrijpende, emotionele gebeurtenis zijn. Vooral in het begin kan het moeilijk zijn hallucinaties te herkennen, en gaat een naaste vaak in discussie over deze bijzondere ervaringen. De ervaring leert dat het meestal weinig zin heeft om de hallucinatie in twijfel te trekken. Dit geeft juist meer onrust en angst bij de persoon die deze belevingen heeft. Wat beter helpt is om degene die dit ervaart op een vriendelijke en zachtaardige manier gerust te stellen.