Medicijnen: type & opbouw
“De eerste jaren na de diagnose kon ik met 1 tablet af; tegenwoordig slik ik er 18 op een dag”
Hoe u de medicijnen wilt opbouwen, hoe snel en in welke dosering bespreekt u met uw neuroloog. Lees hieronder over de verschillende typen medicatie die er bestaan en wat de werking ervan is.
Levodopa
Levodopa kan de bloed-hersenbarrière passeren. Het wordt in dopamine omgezet om zo het tekort wat is ontstaan als gevolg van de ziekte van Parkinson in de hersenen aan te vullen.
Dosering en soorten
Meestal wordt gestart met 2-3 dd 62,5 mg waarbij de dosis geleidelijk opgehoogd kan worden in de loop van de jaren al naar gelang de behoefte van de individuele patiënt. Het effect is vooral te zien op de traagheid en de stijfheid; wat minder op de tremoren, evenwicht en spraak. Dopamine geneest of vertraagt de ziekte van Parkinson niet; het verbetert alleen enkele symptomen ervan.
Er zijn 2 soorten:
- Levodopa, benserazide, Madopar
- Levodopa, carbidopa, Sinemet
Dopamine-agonisten
Deze middelen stimuleren de dopamine receptoren in de hersenen. Ze zijn iets minder effectief dan Levodopa maar geven dan ook minder vaak en minder heftig bijwerkingen. Ze hebben vooral effect op de traagheid en de stijfheid; wat minder op de tremoren. Soms worden ze in combinatie met Levodopa gegeven.
Dosering en soorten
De volgende middelen zijn bekend:
- Bromocriptine (Parlodel®)
- Pergolide (Permax®)
- Pramipexole (Sifrol®)
- Ropinorole (Requip®)
- Rotigotine (Neupro-pleister)
MAO-remmers
Monoamine-oxidase-remmers kunnen ervoor zorgen dat de dopamine in de hersenen minder snel afgebroken wordt. Deze middelen worden ingezet wanneer de werking van dopamine-antagonisten in de loop van de jaren afneemt. De werking is beperkt en er zijn relatief veel bijwerkingen.
Dosering en soorten
De volgende middelen zijn bekend:
- Selegiline (Eldepryl)
- Rasagiline (Azilect)
- Safinamide (Xadago)
Amantadine
Werkt via andere receptoren (door onderdrukking) in de hersenen, de zogenaamde glutamaatreceptoren. Indirect heeft het ook effect op de dopaminereceptoren. Amantadine heeft een gunstig effect op traagheid en stijfheid en in hoge dosering onderdrukt het de overbewegelijkheid die optreedt als bijwerking bij levodopa. Ook kan het een gunstig effect hebben op vermoeidheidsklachten.
Dosering en soorten
Het volgende middel is bekend:
- Amantadine (Symmetrel)
Anticholinergica
Naast dopamine speelt acetylcholine ook een belangrijke rol in het soepel laten verlopen van bewegingen. Deze beide dienen in balans te zijn. Het kan helpen om acetylcholine te remmen om de balans te herstellen met het tekort aan dopamine. Dat remmen gebeurt met een anticholinergicum. Dit kan ook een gunstig effect hebben of het beven, speekselvloed of transpiratie. Er is weinig effect te verwachten op evenwicht, traagheid en houding.
Dosering en soorten
De volgende middelen zijn bekend:
- Biperideen (Akineton)
- Trihexifenidyl (Artane)
Medicatie die ook voor andere aandoeningen gebruikt wordt
Extra voorzichtigheid is geboden met medicatie voor depressie, hoge bloedruk, psychose en geheugenproblemen. Men moet alert zijn op interacties met Parkinsonmedicatie.
Denk aan:
- Combinatie MAO-remmers en SSRI of SNRI
- Beta blokker tegen tremor met risico op lage bloeddruk, trage pols
- Antipsychotica: alleen Quetiapine of clozapine gebruiken, alle andere absoluut niet
- De volgende middelen niet combineren met anti-Parkinsonmedicatie: methyldopa, haldol, solifenacine, alizapride, droperidol, metoclopramide, flunarizine en cinnarizine.