Achterdocht
Publicatie april 2021 – Auteur Eveline de Wilde – Coauteur Henk Kruithof
“alles wat ik doe op internet wordt gevolgd”
Wat is achterdocht?
Achterdocht betekent letterlijk dat je dóórzoekt achter de gebeurtenissen en het gedrag van anderen. Vaak verder dan nodig. Wanneer je overal iets achter zoekt, heb je onvoldoende vertrouwen in je omgeving. Toch is een gezonde dosis achterdocht nuttig. Het voorkomt dat je naïef en te goed van vertrouwen wordt. Je zet geen domme stappen. Het maakt je kritisch en zorgt dat je goed oplet.
Wat zijn de gevolgen?
Teveel achterdocht kan leiden tot problemen. Je raakt in de greep van je angst, vertrouwt eigenlijk niemand meer en je gaat sociale contacten steeds meer mijden. Je durft bijvoorbeeld niet meer spontaan bij iemand op visite te gaan of naar de winkel te gaan. Elk vriendelijk gebaar wordt in twijfel getrokken – jij weet immers dat achter vriendelijkheid ook veel nare bedoelingen kunnen zitten. Er zijn enkele ‘denk-valkuilen’ die de kans op achterdocht vergroten. Bijvoorbeeld de neiging om op basis van weinig informatie direct denken te weten wat er aan de hand is. Ook wanneer je veel met jezelf bezig bent (zelfgerichte aandacht) en je angstig voelt, is de kans groter dat je met achterdocht reageert. Verder kan achterdocht het gevolg zijn van wisselingen in het niveau van dopamine in je hersenen. Dopamine is een stofje in de hersenen waaraan bij Parkinson een tekort is [zie Angst rondom medicijnen] en wat als medicijn gegeven wordt. Dit stofje kan er dan voor zorgen dat allerlei zaken plotseling je aandacht trekken. Die zaken lijken dan ook op jou gericht te zijn. Dit kan heel beangstigend zijn, alsof de hele wereld op jou let!
Hoe is dat bij u?
Merkt u ook wel eens dat u achterdochtig bent naar de bedoelingen van anderen? U kunt nu uw gedachten noteren, zodat u daar met anderen over kunt praten, of het later nog eens na kunt lezen.
Wat kan helpen?
Houd uw gedachten in de gaten, vooral als u emotioneel niet lekker in uw vel zit. Gedachten als “Ik ben zenuwachtig, dus er is gevaar” of “Ik ben boos en daarom moet jij wel fout zitten” zijn van dat soort gedachten. Erken dat uw gevoelens niet altijd de beste maatstaf zijn voor de realiteit. Vraag uzelf af hoe uw kijk op de situatie zou zijn, als u u kalmer zou voelen. Kijk of er concreet bewijs is wat de interpretatie van uw gevoelens ondersteunt. Is er momenteel hard bewijs dat u in gevaar bent? Geef uzelf even tijd om tot rust te komen, en bekijk de situatie dan nog eens kritisch. Probeer uw hart en uw hoofd meer in evenwicht te krijgen, door uw hoofd meer in te schakelen. Bespreek uw eigen achterdochtige interpretaties met iemand die u vertrouwt. Als u blijft twijfelen, ga op onderzoek uit.
Deze e-health is niet bedoeld als vervanging voor professionele hulp. Houdt contact met uw behandelaren/ coaches/ begeleiders en bespreek daar altijd wat u als lastig ervaart.